PROLOG

Ilekroć Sorokin wychodził z gabinetu Józefa Stalina - a od pewnego czasu był w nim częstym gościem - zawsze miał wrażenie, że zmienił się w karła i ledwo dosięga mosiężnej klamki. Była to pewnie wina wielkich drzwi i wysokiego sklepienia. Na Kremlu wszystko przytłaczało go swoim ogromem, przypominając, że choć zaszedł w życiu naprawdę daleko, to był tylko pyłkiem wobec potęgi wiecznej Rosji.

Gdyby Lew Aleksandrowicz Sorokin urodził się w Stanach Zjednoczonych, uchodziłby tam za wzorcowy przykład "self-made mana" - człowieka, który własnym wysiłkiem wydźwignął się ze społecznych nizin, żeby zostać ważną i powszechnie szanowaną personą. Być może zdobyłby znaczny majątek albo stanął na czele wielkiego przedsiębiorstwa. Możliwe też, że nie osiągnąłby zupełnie nic i zakończyłby życie w więzieniu, ponieważ we wczesnej młodości przejawiał pewne zamiłowanie do bijatyk i alkoholu. Z tego samego względu nie mógłby zostać senatorem, burmistrzem ani nawet szefem tajnej policji. Amerykanie kładli w tamtych czasach zbyt duży nacisk na walory moralne kandydatów na te stanowiska.

Na szczęście Sorokin urodził się w kraju całkowicie wolnym od podobnych ograniczeń. W Związku Sowieckim, jak mawiał towarzysz Lenin, nawet zwykła sprzątaczka mogła zostać ministrem. Nic nie stało więc na przeszkodzie, by syn chłopa z Czarnego Jaru w obwodzie astrachańskim objął funkcję ludowego komisarza bezpieczeństwa publicznego drugiej rangi i stał się zaufanym człowiekiem samego towarzysza Stalina.

Droga Sorokina do tej oszałamiającej kariery nie prowadziła przez szkoły, uniwersytety czy choćby kursy wieczorowe. Z początku młody Lew w ogóle nie miał nadmiernie rozbudzonych ambicji. Zupełnie wystarczało mu, że doktor Akunin z Astrachania, dentysta, który miał daczę nad rzeką pod Czarnym Jarem, zatrudniał go przy koniach, ilekroć przyjeżdżał ze swoimi gośćmi na wczasy. Korzystała zresztą na tym cała rodzina Sorokina. Jego matka prała doktorowi i jego letnikom ubrania, a dwie siostry pracowały na daczy jako kucharki i pokojówki. Doktor Akunin płacił bardzo dobrze, a raz nawet wyrwał chłopcu za darmo dwa zęby.

Wszystko się zmieniło, gdy Sorokin skończył czternaście lat. W tym samym roku na świecie wybuchła wielka wojna, choć w Czarnym Jarze nie odbiło się to zbyt głośnym echem. Życie toczyło się jak zwykle. Był upalny sierpień. Nocami gwiazdy spadały z nieba całymi garściami, a w ciągu dnia białe pyłki unosiły się leniwie nad polami. Doktor Akunin przyjechał tym razem z całą gromadą gości.

Wśród nich była jedna niezwykła postać - dziewczyna w jedwabnej bluzce. Do tej pory Sorokin nie zawracał sobie głowy dziewczynami. Czasem podglądał je gdy kąpały się na golasa w rzece, ale to wszystko. Dziewczyna w jedwabnej bluzce miała jednak w sobie coś takiego, że nie można było od niej oderwać oczu. Była starsza od Sorokina. Miała siedemnaście albo nawet osiemnaście lat i nawet na niego nie spoglądała, kiedy pomagał jej dosiąść konia. Coś dławiło go w piersiach, kiedy dotykał jej trzewika. Za którymś razem postanowił się odezwać. 
- Ty, jak cię zwą? - spytał.
Dziewczyna w jedwabnej bluzce spojrzała na niego z takim obrzydzeniem, jakby właśnie wdepnęła w końskie łajno.
- Jak śmiesz tak się do mnie odzywać!? Ja jestem z Moskwy!
Serce ścisnęło mu się w twardą grudkę. Tak miało już pozostać na zawsze.
Nigdy nie poznał imienia dziewczyny w jedwabnej bluzce, ale tego dnia zdobył wiedzę znacznie cenniejszą: w Moskwie mieszkali ludzie lepsi. Piękniejsi, bogatsi, więcej warci. Mieli prawo wynosić się ponad innych. Górowali nad zwyczajnym motłochem jak koń nad gównianą muchą. Sorokin zrozumiał, że jego czas w Czarnym Jarze dobiegł końca. Musiał ruszać do Moskwy.

W rodzinnej wsi pozostało mu do zrobienia już tylko kilka rzeczy. Przede wszystkim zaczekał, aż doktor Akunin zapłaci mu należną pensję. Bez pieniędzy nie było przecież co marzyć o wyprawie do stolicy.

Letnicy wyjechali na początku września. Było wciąż upalnie, ale wieczory robiły się coraz krótsze. Cała rodzina Sorokina stała na piaszczystej białej drodze i machała na pożegnanie odjeżdżającym bryczkom. Tylko Sorokin nie machał.

Nocą spakował zapasową koszulę, kawałek chleba, nóż do obrony i wymknął się po cichu z chaty. Choć droga do Moskwy nie prowadziła w pobliżu daczy doktora Akunina, skręcił w tamtą stronę. Przeskoczył przez płot i popchnął drzwi domku. Ustąpiły ze skrzypieniem. Doktor Akunin nigdy nie zamykał domu, kiedy wyjeżdżał - nie było przed kim. W okolicy mieszkali przecież tylko ludzie, którym płacił za opiekę nad swoją posiadłością.

W ciemnym salonie bieliły się pokrowce naciągnięte na meble. Panowała cisza. Za oknem wisiał sierp księżyca. Sorokin przeszedł do kuchni. Nie śpiesząc się, rozpalił ogień w palenisku, po czym wziął płonącą żagiew, wrócił do salonu i podpalił kolejno wszystkie pokrowce. Ogień buchnął radośnie ze wszystkich stron. Płomienie rosły w oczach, tańcząc i pląsając dziko jak wyzwolone duchy. W jednej chwili zrobiło się gorąco; słup ognia rozpłaszczył się pod sufitem i wściekły, że nie może na razie przebić się na wyższe piętro, miotał się po całym pomieszczeniu; meble zaczęły syczeć i trzeszczeć. Sorokin wypadł na zewnątrz.

Dacza doktora Akunina stała w ogniu. Było to piękne widowisko. Sorokin chętnie zostałby do samego końca, ale we wsi zaczynały się zapalać światła. Ktoś zauważył ogień nad rzeką. Sorokin splunął więc pogardliwie w stronę płonącego domku i wyruszył w drogę.

[Wydawnictwo Zwierciadło]

Kup w promocyjnej cenie w księgarni Zwierciadło

Czytaj także:

• "Czas Honoru. Przed Burzą" - fragment pierwszy
• "Czas Honoru. Przed Burzą" - fragment drugi
• "Czas Honoru. Przed Burzą" - fragment trzeci
• "Czas Honoru. Pożegnanie z Warszawą" - fragment drugi