Westerplatte - półwysep w Gdańsku, przy ujściu Martwej Wisły. W latach 1926-39 na terenie półwyspu funkcjonowała Wojskowa Składnica Tranzytowa, której obrona we wrześniu 1939 stała się jednym z najbardziej znanych symboli polskiego oporu przeciw hitlerowcom.
25 sierpnia 1939 przybył do Gdańska z rzekomo kurtuazyjną wizytą (pod pretekstem awarii zapowiedzianego wcześniej innego, mniejszego okrętu) niemiecki pancernik szkolny Schleswig-Holstein (mimo przestarzałej konstrukcji był to bardzo silnie uzbrojony okręt przygotowany do ataku na Westerplatte, pod pokładem przewożący kompanię szturmową Kriegsmarine). W dniach 1-7 września 1939 miała miejsce obrona półwyspu przez Polaków pod dowództwem mjr. Henryka Sucharskiego (od 2 do 7 września dowodził zastępca kpt. Franciszek Dąbrowski). W trakcie tych walk jedynie źródła niemieckie podają o ataku żywych torped na stanowiska ostrzeliwujące Westerplatte z Nowego Portu, garnizon walczył samotnie i w okrążeniu wobec przeważających sił wroga. Po kapitulacji już 10 października 1939 hitlerowcy przewieźli na Westerplatte polskich więźniów w celu uporządkowania terenu po walkach.
W marcu 1940 formalnie utworzono na Westerplatte podobóz (Abteilung Aussenstelle) obozu koncentracyjnego w Stutthofie. Jego komendantami byli: SS-Hauptsturmführer Franz Christoffel, SS-Untersturmführer Paul Ehle i SS-Untersturmführer Kurt Mathesius. W maju 1941 zakończono prace rozbiórkowe na Westerplatte (częściowe rozebranie koszar) przez ostatnią grupę więźniów i rozwiązano obóz.
Po wojnie jesienią 1946 r. rozpoczęto rozminowywanie terenu półwyspu. W tymże roku na miejscu Wartowni nr 5 ustawiono krzyż i tablicę z nazwiskami poległych tworząc symboliczny cmentarz poległych. Jednocześnie w budynku koszar detonowano niewybuchy, przyczyniając się do dewastacji obiektu.
Od zakończenia wojny na terenie Westerplatte stacjonują jednostki WP.

W nocy z 26 na 27 września 1939 roku powstała w oblężonej Warszawie Służba Zwycięstwu Polski - konspiracyjna organizacja wojskowa, mająca toczyć walkę przeciw okupantom. 13 listopada 1939 roku została przekształcona w Związek Walki Zbrojnej (ZWZ), podlegający Rządowi RP na uchodźstwie. W ten sposób zachowano ciągłość polityczno-wojskowej kontynuacji władz Rzeczpospolitej Polskiej i pośredni wpływ władz państwowych na sytuację w kraju.

14 lutego 1942 roku generał Władysław Sikorski przekształcił ZWZ w Armię Krajową (AK). Jej Komendantem Głównym został generał Stefan Rowecki, w kampanii wrześniowej dowódca Warszawskiej Brygady Pancerno-Motorowej, autor wojskowego podręcznika walk ulicznych. Utworzenie AK miało służyć scaleniu wszystkich grup wojskowych, podległych do tej pory różnym, podziemnym ugrupowaniom politycznym, w jedną organizację podległą rządowi RP na uchodźstwie.

Jesienią 1941 roku do ZWZ należało 40 tysięcy żołnierzy, pod koniec 1942 roku AK liczyła ich już około 200 tysięcy. Była największą podziemną armią w okupowanej Europie. Jednakże większość żołnierzy nie przeszła regularnego szkolenia, a w dodatku mieli oni zaledwie 53 tysiące sztuk broni (z czego tylko 6% broni maszynowej).

Główne zadanie Armii Krajowej polegało na gromadzeniu sił aby uderzyć w chwili załamania się Niemiec. Akcje zbrojne prowadziły bowiem do okrutnych represji - hitlerowcy rozstrzeliwali kilkudziesięciu Polaków za każdego zabitego Niemca. Dopiero pod koniec 1942 roku AK nasiliła działalność dywersyjną: atakowała niemieckie posterunki, wykolejała transporty wojskowe przeznaczone na front wschodni, wysadzała mosty, odbijała więźniów. Na tę zmianę wpłynęło zahamowanie sukcesów Wehrmachtu, osiągnięcie sprawności organizacyjnej przez AK oraz aktywna działalność komunistycznej Gwardii Ludowej.

(wikipedia.org)

Autor: Łukasz ps. "Wiśnia", Bydgoszcz

Obiekt Riese (niem. olbrzym) to kryptonim największego projektu górniczo-budowlanego hitlerowskich Niemiec. Obiekt powstał w Górach Sowich, na Zamku Książ i pod nim. Riese był budowany od 1943 do 1945 r., lecz nie został ukończony.
Podczas wielu nalotów bombowych wojsk alianckich, Niemcy szukały miejsca, w którym mogą ukryć część swojej produkcji zbrojeniowej. Wybrano bezpieczny rejon Sudetów (żaden niemiecki wróg nie spodziewał się ukrycia wojsk i broni w tak odległym miejscu). Mniej więcej w tym samym czasie powstał projekt utworzenia nowej kwatery głównej Hitlera w zamku Książ oraz potężnych bunkrów wydrążonych w Górach Sowich. Najprawdopodobniej wszystkie bunkry miały w końcowej fazie być jedną całością. Jesienią 1943 r. utworzono spółkę Industriegemeinschaft Schlesien AG, której przekazano kilka tysięcy więźniów oraz jeńców wojennych, umieszczanych w czterech pierwszych obozach pracy. W 1944r. po małych postępach pracy budowę przejęła organizacja Todt. Rozmach budowlano-inżynierski był na najwyższym wówczas dostępnym poziomie. Plany były kilkakrotnie zmieniane. Według danych z września 1944 r. produkcja tych schronów miała pochłonąć 150 milionów marek; wraz ze schronami w Wilczym Szańcu i w Pullach pod Monachium obejmowała 257 tysięcy m3 betonu zbrojonego stalą, 213 tysięcy m3 tuneli, 58 km dróg z sześcioma mostami, 100 km rurociągów. Na projekt Riese przyznano w 1944 roku 28 tysięcy ton stali i cementu, czyli tyle, ile Niemcy przeznaczały rocznie na budowę schronów przeciwlotniczych dla ludności cywilnej.

Obiekt nie został zakończony. Podczas wkroczenia Armii Czerwonej wiele podziemnych tuneli zostało zniszczonych, a także wysadzonych. Ciekawostką jest to, że do dziś nie zostało odnalezionych jeszcze wiele korytarzy. Nie wiadomo do czego tak naprawdę mogły służyć te bunkry. Niemcy mogliby umiejscowić w Riese ze względu na bliskość złóż rud uranu - tajne zakłady, które pracowałyby nad cudowną bronią Rzeszy - bronią jądrową.W jednym z udostępnionych do zwiedzania korytarzy jest ściana drewniana wylakierowana, która zasłania ściany skalne. Najprawdopodobniej miały być w obiekcie Riese miejsca hotelowe dla najważniejszych ludzi Hitlera. W razie ataku mieliby dobre warunki do ukrywania się. Obiekt Riese jest nadal wielką tajemnicą. Nie zostały jeszcze udostępnione archiwalne dokumenty niemieckie, które mogłyby potwierdzić po co został stworzony. Ostatnią ciekawostką jest to, że gdy Armia Czerwona uratowała jeńców, chciano szybko "postawić ich na nogi". Dawano im różne posiłki, po czym jeńcy umierali. Jeden z lekarzy oświadczył, że zmarli z przejedzenia i można im podawać tylko jedno jajko co kilka dni.